Αυτό που λέμε γραμματοσειρά (font) στην γλώσσα της τυπογραφίας είναι ένα σύνολο χαρακτήρων (typefaces) ανάγνωσης με συγκεκριμένη σχεδίαση. Ένα τέτοιο σύνολο περιλαμβάνει τουλάχιστον ένα αλφάβητο, μια σειρά από 10 αριθμητικά στοιχεία και μια σειρά από σημεία στίξης και άλλα σύμβολα. Σήμερα οι γραμματοσειρές στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές περιλαμβάνουν περισσότερα από ένα αλφάβητα (π.χ. λατινικό, ελληνικό, ειδικούς χαρακτήρες των ευρωπαϊκών γλωσσών, ιαπωνικό, κινεζικό κ.ά.). Ένα αρχείο γραμματοσειράς, περιλαμβάνει και άλλα χαρακτηριστικά, όπως είναι οι αποστάσεις μεταξύ των στοιχείων, των λέξεων και των αράδων.
Η “οικογένεια” γραμματοσειρών (font family) είναι μια ομάδα γραμματοσειρών με συναφή σχεδίαση που μπορεί να περιλαμβάνει κανονικούς (normal ή roman), μαύρους ή βαρείς (black ή bold) και πλαγιαστούς (italics) χαρακτήρες, αλλά και πολλές ακόμη παραλλαγές όπως λεπτούς ή λευκούς (light), στενούς (condenced), εξαιρετικά βαρείς (extra bold) κ.ά.
Η επιλογή μιας γραμματοσειράς έχει διαφορετικά κριτήρια εφόσον πρόκειται για έναν λογότυπο, για κείμενο, για βιβλίο, για ένα διαφημιστικό μήνυμα, για μια κυκλοφοριακή πινακίδα κ.ά.. Είναι μια σχετικά πολύπλοκη διαδικασία που περιλαμβάνει αρκετά τεχνικά και πολιτιστικά κριτήρια αλλά έχει να κάνει και με τον βαθμό παιδείας και αντίληψης που διαθέτει ο σχεδιαστής. Δεν είναι ασυνήθιστο να υπάρχει εμφανής αστοχία στην επιλογή γραμματοσειράς όπως π.χ. όταν χρησιμοποιούνται γοτθικού ύφους χαρακτήρες για τον λογότυπο ενός παραδοσιακού ελληνικού εστιατορίου. Το ίδιο αρνητικό αποτέλεσμα έχει συχνά και η χρήση πολλών διαφορετικών γραμματοσειρών στην ίδια σελίδα.
Οι γραμματοσειρές, ανάλογα με τον σχεδιασμό τους χωρίζονται σε κατηγορίες όπως χωρίς πατούρες (Sans Serif), με καμπυλωτές πατούρες (Serif), με ίσιες πατούρες (Slab Serif), ισοπαχείς, ανισοπαχείς, ιστορικές, καλλιγραφικές, χειρόγραφες κ.ά.:
Σήμερα υπάρχουν πολλές χιλιάδες γραμματοσειρών που χωρίζονται σε πολλές μικρότερες κατηγορίες όπως: Φαντασίας (π.χ. κόμικ, σχολικές, κατσαρές, φθαρμένες, τρόμου, διακοσμητικές, γραφομηχανής, στένσιλ, ρετρό), εθνικού ύφους (π.χ. κινέζικου, αραβικού, μεξικάνικου, αρχαιοελληνικού, ρωσικού), τεχνοκρατικές (π.χ. τετραγωνισμένες, οθόνης LCD, επιστημονικής φαντασίας), Γοτθικές (π.χ. μεσαιωνικές, μοντέρνες, κελτικές), Χειρόγραφες (π.χ. προσωπικού χαρακτήρα, καλλιγραφίας, πινέλου, μαρκαδόρου, γκράφιτι), Επετειακές (π.χ. Χριστουγενιάτικες, πασχαλινές) κ.λπ.
Μερικές από τις βασικές διαστάσεις των τυπογραφικών χαρακτήρων:
Μερικά από τα βασικά μέρη των τυπογραφικών χαρακτήρων:
Το ζήτημα των γραμματοσειρών δεν μπορεί φυσικά να εξαντληθεί σε αυτή τη μικρή αναφορά. Η σχεδίαση και ο προγραμματισμός των γραμματοσειρών απασχολεί πολλούς επαγγελματίες σχεδόν κατ΄ αποκλειστικότητα σε όλον τον κόσμο. Αν σας ενδιαφέρει το θέμα υπάρχουν πολλές πηγές στο διαδίκτυο και αρκετή βιβλιογραφία όπου μπορείτε να ανατρέξετε για περισσότερες πληροφορίες.
